Όλοι το βλέπουμε. Οι εικόνες από τη Γάζα είναι φρικτές. Καθημερινά μας υπενθυμίζουν ότι ενώ εμείς πίνουμε τον καφέ μας και ανησυχούμε για το τι θα μαγειρέψουμε, κάπου εκεί έξω συνεχίζεται μια σφαγή. Τώρα, μετά από τόσο αίμα, όλοι μιλούν για το πώς θα τελειώσει αυτή η ιστορία.
Ο Τραμπ, με τον Νετανιάχου δίπλα του, ανακοίνωσε το σχέδιό του. Στόχος, λέει, να γίνει η Γάζα μια ζώνη που δεν θα απειλεί το Ισραήλ. Τεχνοκράτες θα την διοικούν, η Χαμάς θα μείνει εκτός παιχνιδιού και μια διεθνής δύναμη θα κρατάει την τάξη. Όλα ωραία στα χαρτιά. Το ερώτημα όμως είναι: μπορεί πραγματικά να λειτουργήσει;
Υπάρχουν μερικά σημεία που δεν κολλάνε καθόλου. Μερικά εμπόδια που μπορεί να τινάξουν όλη αυτή την προσπάθεια στον αέρα πριν καν αρχίσει. Ας τα δούμε.
1. Κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν
Η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών; Ανύπαρκτη. Το σχέδιο του Τραμπ έχει πολλά κενά και ασάφειες, και για να δουλέψει χρειάζεται κάποιο επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Δύσκολο πράγμα όμως αυτό, ειδικά όταν οι προηγούμενες εκεχειρίες σκόνταψαν στο ίδιο πρόβλημα – το Ισραήλ τις παραβίασε.
2. Το «deal» είναι μονόπλευρο
Το σχέδιο πρακτικά ζητάει από τη Χαμάς να σηκώσει τα χέρια ψηλά. Να επιστρέψει τους ομήρους, να παραδοθεί, και σε αντάλλαγμα; Μερικές ασαφείς υποσχέσεις για αμνηστία. Αυτό είναι όλο. Τι θα εμπόδιζε τον Νετανιάχου να πάρει τους ομήρους πίσω και μετά να ξαναρχίσει τις επιχειρήσεις επικαλούμενος την «απειλή» της Χαμάς;
Από την άλλη, το Ισραήλ τι συμβιβάζεται; Σχεδόν τίποτα. Μια αναφορά ότι κάποια στιγμή στο μέλλον η Γάζα θα επιστρέψει στην Παλαιστινιακή Αρχή – κάτι που ο Νετανιάχου έχει απορρίψει ξανά και ξανά. Πού είναι η αμοιβαιότητα εδώ;
3. Πολλές ασάφειες, λίγες απαντήσεις
Δεν ξέρουμε πώς φτιάχτηκε αυτό το σχέδιο. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι λείπουν βασικές λεπτομέρειες. Ποιες χώρες θα στείλουν στρατό για την ειρηνευτική δύναμη; Κανείς δεν έχει πει ότι θέλει να εμπλακεί. Πότε και πώς θα γίνουν οι μεταρρυθμίσεις στην Παλαιστινιακή Αρχή; Ποιοι θα είναι οι τεχνοκράτες που θα διοικούν; Και το περίφημο συμβούλιο με επικεφαλής τον Τραμπ και (προφανώς;) τον Τόνι Μπλερ – τι ακριβώς θα κάνει;
Αυτές οι ερωτήσεις δεν είναι δευτερεύουσες. Είναι καίριες για την επιτυχία του σχεδίου.
4. Η Δυτική Όχθη; Τι Δυτική Όχθη;
Στο σχέδιο του Τραμπ δεν υπάρχει καμία – μα καμία – αναφορά στη Δυτική Όχθη. Το Ισραήλ συνεχίζει τον εποικισμό της περιοχής, αλλά αυτό προφανώς δεν είναι θέμα. Κανένα όραμα για το μέλλον, καμία συμφωνία μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Και αν ο Τραμπ προσπαθήσει να επιβάλει το σχέδιό του με τον… χαρακτηριστικό του τρόπο, αυτό θα γίνει βόμβα που θα εκραγεί στο μέλλον.
5. Οι ακροδεξιοί στην κυβέρνηση Νετανιάχου
Αυτό είναι ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο. Οι ακροδεξιοί υπουργοί στην κυβέρνηση του Νετανιάχου το έχουν πει ξεκάθαρα: θέλουν την πλήρη εξάλειψη της Χαμάς. Τίποτα λιγότερο. Και ο Νετανιάχου; Η πολιτική του επιβίωση εξαρτάται από αυτούς. Έχει κάνει πολλές υποχωρήσεις για να τους κρατήσει χαρούμενους στο παρελθόν. Γιατί να αλλάξει τώρα;
Τι θα γίνει τελικά;
Το μέλλον μοιάζει θολό. Ο Νετανιάχου δεν έχει μετακινηθεί από τις «κόκκινες γραμμές» του. Αλλά αν η Χαμάς δεν δεχτεί το σχέδιο – ή το δεχτεί και μετά το παραβιάσει – τότε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θα έχει την πλήρη κάλυψη του Τραμπ για να κάνει ό,τι θέλει.
Όπως και να ‘χει, θα δούμε. Οι επόμενες μέρες θα είναι κρίσιμες.
Με πληροφορίες από The Conversation
