Αγιοσύνη και στωικισμός. Βλασφημία, νόμος και μια χώρα σε βαθύτατη οικονομική κρίση. Κάπου στο βάθος να αχνοφέγγουν οι μορφές του Ντοστογιέφσκι (προσηνείς ιερωμένοι και άλλοι που μπλέχτηκαν στους ιμάντες του κοσμικού βίου), η επιδραστική δύναμη του Facebook, το αποδομητικό χιούμορ και βέβαια οι κύριοι πρωταγωνιστές: ο γέροντας Παΐσιος και ο «Παστίτσιος».
Ο Economist συνήθως κάνει εμβριθείς αναλύσεις για τα δύσκαμπτα οικονομικά της Ελλάδας, τώρα μέσω της στήλης «Erasmus» ψηλαφεί το φαινόμενο μιας άλλης κρίσης που έχει θρησκευτικά και όχι μόνο χαρακτηριστικά. Η γνωστή καταδίκη του Φίλιππου Λοΐζου, ή άλλως πως «Παστίτσιου», με την κατηγορία της βλασφημίας στο πρόσωπο του γέροντα Παΐσιου, λαμβάνει πλέον τον χαρακτήρα φαινομένου προς ανάλυση.
Όπως αναφέρει το άρθρο πριν από ένα χρόνο η επιτροπή των ΗΠΑ για τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία εξέδωσε μια λίστα με τις χώρες που ακόμη και σήμερα τιμωρούν τη βλασφημία. Ανάμεσα σε αυτές ήταν η Αίγυπτος και το Πακιστάν όπου οι παραβάτες δοκιμάζουν την «μεταλλική» υφή του νόμου στα κορμιά τους με τιμωρίες που φτάνουν από βουρδουλιές, φυλακίσεις έως και θανάτους δια λιθοβολισμού. Στη λίστα καταχωρήθηκε και το όνομα της Ελλάδας λόγω της συγκεκριμένης περίπτωσης.
Αφού ο αρθρογράφος ξεπερνάει το… σκόπελο να εξηγήσει στους μη μυημένους αναγνώστες τι ακριβώς είναι το… παστίτσιο, εξηγεί πως όλα ξεκίνησαν από μια σελίδα στο Facebook που έκανε παραφθορά του ονόματος ενός γνωστού μοναχού που πέθανε το 1994 και μέσω αυτής προσπαθούσε να διεκτραγωδήσει το φαινόμενο των προφητειών που φέρεται να έκανε. Παράλληλα, εξηγώντας ποιος ήταν ο πατέρας Παΐσιος σημειώνει πως είναι ένα από τα παράδοξα της ελληνικής ιστορίας. Μιας χώρας που μπορεί να δυτικοποιήθηκε και να εκσυγχρονίστηκε, αλλά τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αναζωπύρωση προς τη θρησκεία, τη μοναστική ζωή και την ασκητική παράδοση που έρχεται από παλιά και διαθέτει βαθιές ιστορικές ρίζες.
Σημειώνεται πως οι ηγετικές φυσιογνωμίες στην ελληνική αναγέννησης δεν ήταν κάποιοι θαυμαστοί επίσκοποι ή επιφανείς θεολόγοι, αλλά οι απλοί, σεβάσμιοι μοναχοί, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν ταπεινή καταγωγή και έδιναν συμβουλές στο ποίμνιο με τον παθιασμένο τρόπο εντός αντίστοιχου ήρωα του Ντοστογιέφσκι. Η περίπτωση του Παΐσιου είναι ιδιάζουσα καθώς πρόσφατα ανακηρύχθηκε άγιος από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, ενώ εδώ και χρόνια ολοένα και περισσότεροι επικαλούνται τους λόγους και της προφητείες του. Λόγια που είχαν να κάνουν με την καθημερινότητες, με μέλλουσες καταστάσεις και με διδάγματα. Ένα μείγμα καλών και κακών λόγων που μεταφέρονται από στόμα σε στόμα, ενίοτε παραποιημένα και στρεβλά.
Γράφει επ’ αυτού το άρθρο: «Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει πληγεί από την οικονομική κρίση και οι άνθρωποι ολοένα και περισσότερο αναζητούν απαντήσεις. Ο Παΐσιος έγινε γνωστός μέσω εθνικιστικών και ακροδεξιών κύκλων για τις εσχατολογικές προφητείες του -ή, τουλάχιστον, για όσες του αποδίδονται. Κάποιες από αυτές κάνουν λόγο για ρωσο-τουρκικό πόλεμο, για περίοδο τρομερής πείνας στην Ελλάδα – ωστόσο όλες αυτές λειτουργούν προς όφελος της Ελλάδας.
Ο Φίλιππος Λοΐζος έφτιαξε τη συγκεκριμένη σελίδα στο Facebook, σημειώνει το άρθρο, όχι τόσο για να κοροϊδεύσει τον γέροντα, αλλά να σημειώσει με σκωπτικό τρόπο τις λατρευτικές εμμονές κάποιων συμπατριωτών του. «Αυτό που ακολούθησε της σύλληψής του, τον Σεπτέμβριο του 2012, είναι ότι υπήρξαν καταγγελίες από τη Χρυσή Αυγή που επιβεβαίωσαν τη διείσδυσή της μέσα στην αστυνομία. Ο Λοϊζος είχε χλευάσει όλη αυτή την υστερία επινοώντας μια ιστορία που αναδημοσιεύτηκε από ακροδεξιά μέσα ενημέρωσης.
Βέβαια, αναφέρει το άρθρο, υπάρχει και η περίπτωση του πατέρα Πορφύριου, ενός μοναχού αγίου που εργάστηκε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ως εφημέριος σε μια κλινική της Αθήνας. Όταν τον ρώτησαν οι πιστοί τι πρέπει να κάνουν απέναντι σε έναν βλάσφημο, εκείνος φέρεται να απάντησε πως πρέπει να δαγκώνουν τα χείλη τους και να μην παίρνουν το νόμο στα χέρια τους. Να υπομένουν δηλαδή όπως έκανε και ο Χριστός κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής του.