Το Υπουργείο Δικαιοσύνης κάνει μια τεράστια αλλαγή στον νόμο για τις κληρονομιές. Ήταν να γίνει, αφού είχαμε να το αλλάξουμε κοντά στις οκτώ δεκαετίες.

Ουσιαστικά, θέλουν να φέρουν τους κανόνες στα μέτρα της εποχής μας. Ο Γιώργος Φλωρίδης (Υπουργός) και ο Ιωάννης Μπούγας (Υφυπουργός) παρουσίασαν το νέο σχέδιο και, πιστέψτε με, έχει πολύ σημαντικές τομές.

Ας δούμε τις πιο βασικές αλλαγές που μας «καίνε»:

1. Τέλος στην αγωνία για τα χρέη του θανόντος

Αυτό είναι το καλύτερο νέο! Μέχρι τώρα, αν κάποιος πέθαινε και είχε χρέη, έπρεπε να αποποιηθείς την κληρονομιά. Γιατί; Για να μην «φορτωθείς» τα δικά του χρέη.

Αυτό καταργείται. Τώρα, τα χρέη θα πληρώνονται μόνο από την περιουσία που αφήνει πίσω του. Ό,τι περισσέψει μετά την εξόφληση (ακόμα κι αν γίνει κάποιος πλειστηριασμός σε μέρος της περιουσίας), μένει στην οικογένεια. Δεν τα «αρπάζει» το Δημόσιο. Μεγάλη ανακούφιση.

2. Κάνεις το «μοιρασμα» όσο ζεις

Μας δίνουν τη δυνατότητα να κανονίσουμε την περιουσία μας όσο είμαστε εν ζωή. Αυτό λέγεται κληρονομική σύμβαση. Πας στον συμβολαιογράφο και ορίζεις τα πάντα.

Τι μπορείς να κάνεις;

• Συμφωνείς με τα παιδιά ή τον/τη σύζυγο πώς θα μοιραστεί η περιουσία.

• Μπορείς να εξαιρέσεις κάποιους μελλοντικούς κληρονόμους.

• Μπορείς να «συμψηφίσεις» δώρα που έχεις ήδη κάνει (γονικές παροχές).

• Μπορείς να εξασφαλίσεις τον άνθρωπο που σε φροντίζει.

• Μπορείς να μεταβιβάσεις και άυλα πράγματα, όπως δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Ό,τι αποφασίσεις είναι δεσευτικό μετά τον θάνατό σου. Πολύ σημαντικό για να αποφύγουμε τις κόντρες μετά.

3. Περισσότερη προστασία για τον/τη σύζυγο

Η λεγόμενη «νόμιμη μοίρα» (το κομμάτι που δικαιούσαι by default) αλλάζει υπέρ του επιζώντος συζύγου.

• Ο/Η σύζυγος θα παίρνει πλέον το 33,3% της κληρονομιάς (αντί για 25%). Τα παιδιά μοιράζονται τα υπόλοιπα δύο τρίτα.

Επίσης, αν κάποιον τον αφήσεις εκτός διαθήκης, αυτός δεν θα μπορεί να διεκδικήσει το σπίτι ή το χωράφι και να το «κόψει» στα δύο. Θα μπορεί να ζητήσει μόνο χρήματα (αποζημίωση). Έτσι δεν τεμαχίζονται άδικα οι περιουσίες.

4. Πιο ασφαλείς (και ψηφιακές) οι διαθήκες

Θέλουν να σταματήσουν τις πλαστές ή τις αμφισβητούμενες διαθήκες.

• Έρχεται η ψηφιακή διαθήκη.

• Όλες οι διαθήκες θα καταχωρούνται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά.

• Θα είναι πιο αυστηροί οι κανόνες για τις ιδιόγραφες διαθήκες (αυτές που γράφουμε μόνοι μας).

• Προσοχή: Δεν επιτρέπεται να γράψεις ιδιόγραφη διαθήκη υπέρ κάποιου που δουλεύει σε γηροκομείο ή θεραπευτήριο όπου έμενες.

• Αν μια ιδιόγραφη διαθήκη εμφανιστεί μετά από δύο χρόνια από τον θάνατο, δεν ισχύει αν δεν την εγκρίνει το δικαστήριο.

Επίσης, οι δημόσιες και μυστικές διαθήκες θα γίνονται πλέον με δύο μάρτυρες (εκτός από τον συμβολαιογράφο).

5. Όποιος σκοτώνει, δεν κληρονομεί

Ξαναμπαίνει στον νόμο ότι αν κάποιος έχει καταδικαστεί για κακουργήματα (π.χ. φόνο ή επίθεση) σε βάρος του θανόντος, αποκλείεται αυτόματα από την κληρονομιά. Και διευρύνονται τα αδικήματα που οδηγούν σε αυτόν τον αποκλεισμό.

Τι γίνεται αν δεν υπάρχει διαθήκη;

Αν δεν αφήσεις χαρτί, η περιουσία σου μοιράζεται αυστηρά, με τη σειρά που ορίζει ο νόμος. Οι συγγενείς χωρίζονται σε «τάξεις»:

• 1η Τάξη (Πρώτα): Ο/Η σύζυγος παίρνει το 1/4 και τα παιδιά μοιράζονται τα υπόλοιπα 3/4. (Αν έχει πεθάνει κάποιο παιδί, το κομμάτι του πάει στα εγγόνια).

• 2η Τάξη (Μετά): Αν δεν υπάρχουν παιδιά: Ο/Η σύζυγος παίρνει το 1/2 και το άλλο μισό (1/2) πάει σε γονείς, αδέλφια και ανίψια.

• 3η Τάξη (Πιο μετά): Αν δεν υπάρχει κανείς από πάνω: Ο/Η σύζυγος παίρνει τα 2/3 και το άλλο 1/3 μοιράζεται σε παππούδες, γιαγιάδες, θείους και θείες.

• 4η Τάξη (Τελευταία): Πιο μακρινοί συγγενείς (ξαδέλφια κλπ.).

Και αν δεν έχεις κανέναν; Τότε η περιουσία πάει στο Ελληνικό Δημόσιο.