Η αντικατάσταση του κεντρικού τραπεζίτη της Τουρκίας και η απόσυρση της από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης καταδεικνύουν την έλλειψη συνεκτικής πολιτικής του Ταγίπ Ερντογάν.
Στο άρθρο του, στην εφημερίδα Financial Times, ο David Gardner δεν κρύβει τα λόγια του…
Οι αιφνιδιαστικές ανατροπές δείχνουν την έλλειψη συνεκτικής πολιτικής του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν, σημειώνει το άρθρο γνώμης.
Ο Τούρκος Πρόεδρος εξέδωσε διατάγματα την περασμένη εβδομάδα:
Το πρώτο, για την απόλυση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας, θα μπορούσε να ισοδυναμεί με οικονομική αυτοκτονία.
Το δεύτερο, για την απόσυρση της Τουρκίας από τη σύμβαση για την αποτροπή της βίας κατά των γυναικών την οποία πρώτη είχε υπογράψει η Τουρκία πριν από μια δεκαετία, απειλεί να θάψει τα υπολείμματα της φήμης της χώρας ως μιας δημοκρατίας που προστατεύει όλους τους πολίτες της.
Ο Agbal, ο οποίος είχε αποκαταστήσει την αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής της Τουρκίας, αποπέμφθηκε το Σαββατοκύριακο, γεγονός που πυροδότησε εκποίηση τουρκικών περιουσιακών στοιχείων, με τη λίρα να κατρακυλά αρχικά κατά 14% εν μέσω μεγάλης πτώσης μετοχών και ομολόγων.
Πληθαίνουν οι θεωρίες συνωμοσίας για την αιφνίδια αποπομπή του κεντρικού τραπεζίτη. Κατά πάσα πιθανότητα, απλώς δεν άρεσαν οι αριθμοί στον Erdogan. Την Πέμπτη, ο Agbal είχε εκπλήξει τις αγορές με μία απότομη αύξηση στα επιτόκια κατά 200 μονάδες βάσης.
Από το Νοέμβριο έχει αυξήσει τα επιτόκια κατά 8,75 ποσοστιαίες μονάδες στο 19%.
Παρά την μεταστροφή των απόψεων των επενδυτών για την Τουρκία, ο Ερντογάν πρέπει να έβραζε από θυμό σε μία στιγμή που άλλες οικονομίες της G20 επιχειρούν να προσαρμοστούν σε αρνητικά επιτόκια. Επιπρόσθετα, ο πληθωρισμός στην Τουρκία παρέμενε υψηλός.
Παρά ήταν νωρίς για τη διόρθωση πορείας να προλάβει να αποδώσει πλήρως. Για τον Erdogan, αυτό αποτελούσε σίγουρα απόδειξη ότι ήταν σωστή η θεωρία του πως οι αυξήσεις επιτοκίων μάλλον επιταχύνουν παρά φρενάρουν τον πληθωρισμό.
Ο αντικαταστάτης του Agbal, ο ελάχιστα γνωστός τραπεζίτης Sahap Kavcioglu, πρώην βουλευτής και αρθρογράφος σε μία εφημερίδα tabloid του κόμματος AKP, σίγουρα πιστεύει το ίδιο.
Η στροφή σε εκκεντρικές νομισματικές πολιτικές σίγουρα εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους. Η Τουρκία έχει πολύ χαμηλά συναλλαγματικά αποθέματα σε ξένο νόμισμα, στηριζόμενη σε περίπλοκες συμφωνίες ανταλλαγής κινδύνων αθέτησης με εγχώριες τράπεζες, όπου το ήμισυ των καταθέσεων είναι σε δολάρια. Χρειάζεται να αναχρηματοδοτήσει τον εξωτερικό δανεισμό με περίπου $180 δισ. φέτος.
Οι αντιπαραθέσεις με τους Ευρωπαίους συμμάχους της και τις ΗΠΑ για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο και, ως μέλος του ΝΑΤΟ, η αγορά ρωσικών πυραύλων και η εξαίρεση της Τουρκίας από τις κυρώσεις κατά του Ιράν, την αφήνουν ευάλωτη σε τιμωρητικά μέτρα.
Αλλά η νομισματική βόμβα που έριξε ο Erdogan ωχριά σχεδόν μπροστά στην απόσυρση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, τη συνθήκη του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Ο Ερντογάν, ακόμη πιο απολυταρχικός αφότου ανήλθε στην Προεδρία το 2014, με μία κίνηση ήρε τις ακόμη εύθραυστες πρόνοιες για την προστασία του μισού πληθυσμού της Τουρκίας, όπου σημειώνονται τρεις γυναικοκτονίες την ημέρα.
Διανύουμε ένα πολύ σκοτεινό τούνελ, δήλωσε στο Ft Weekend Festival ο Elif Shafak, βραβευμένος Τούρκος μυθιστοριογράφος, λίγες ώρες μετά την έκδοση του διατάγματος.
«Όταν χάνεις τη δημοκρατία, τα δικαιώματα των γυναικών και τα δικαιώματα των μειονοτήτων είναι ανάμεσα στα πρώτα που εξαφανίζονται».
Η κίνηση αυτή είναι η πλέον πρόσφατη περιφρόνηση του Ερντογάν για το Κράτος Δικαίου στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Έχει συνθλίψει σχεδόν την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας.
Αγνοεί κατά συρροήν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που απαίτησε την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, όπως ο ακτιβιστής και μαικήνας Οσμάν Καβαλά, ή ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ηγέτης μιας αριστερής φιλο-,κουρδικής συμμαχίας.
Περιστοιχισμένος από αυλικούς μετά τον παραγκωνισμό ανεξάρτητων συμβούλων, ο Ερντογάν έχει σχεδόν χάσει την ικανότητα να ασκήσει μία συνεκτική πολιτική.
Αντ’ αυτού, μετά την απώλεια του ελέγχου μεγάλων πόλεων της Τουρκίας, όπως η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα, στις τοπικές εκλογές του 2019, εστιάζει τις προσπάθειές του στο να εξάπτει τα πολιτικά πάθη στο ισλαμιστικό και υπερεθνικιστικό εκλογικό του ακροατήριο.
Ένα σαθρό AKP είναι περισσότερο σαν μία αντιπολίτευση παρά ένα κυβερνών κόμμα στην καμπή της τρίτης δεκαετίας του στην εξουσία. Πρόκειται για μία εκδήλωση ισχύος, αλλά επίσης και ευαλωτότητας.
