Νομίζεις ότι αυτό το βίντεο που έχει εκατομμύρια προβολές είναι όντως τόσο δημοφιλές; Ή ότι ο influencer που ξαφνικά γέμισε likes απέκτησε φανατικό κοινό σε μια νύχτα; Ξανασκέψου το.
Οι εικόνες που κυκλοφορούν από τα λεγόμενα «Phone Farms» (Φάρμες Κινητών) είναι βγαλμένες από δυστοπική ταινία, αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινές. Δωμάτια γεμάτα ράφια, χιλιάδες καλώδια και αμέτρητες οθόνες που αναβοσβήνουν ταυτόχρονα. Δεν είναι σκηνικό sci-fi, είναι η «πίσω πόρτα» του διαδικτύου.
Πώς στήνεται η «μπίζνα» του εντυπωσιασμού
Σε αυτά τα δωμάτια, που δουλεύουν σαν κανονικά εργοστάσια, παράγεται το πιο περιζήτητο προϊόν της εποχής μας: η προσοχή.
Χιλιάδες συνδεδεμένα κινητά κάνουν αυτόματα τη δουλειά:
- Βλέπουν βίντεο στο repeat.
- Πατάνε καρδούλες και likes ασταμάτητα.
- Αφήνουν έτοιμα σχόλια «θαυμασμού».
- Κατεβάζουν εφαρμογές για να τις ανεβάσουν στα charts.
Έτσι, λογαριασμοί φουσκώνουν, brands δείχνουν πετυχημένα και «ανύπαρκτοι» δημιουργοί γίνονται viral, αγοράζοντας τη φήμη τους αντί να την κερδίσουν.
Οι «αόρατοι» εργάτες πίσω από τις οθόνες
Το πιο θλιβερό κομμάτι αυτής της ιστορίας δεν είναι τα ψεύτικα likes, αλλά οι άνθρωποι πίσω από αυτά. Πολλές φορές, αυτά τα συστήματα δεν είναι πλήρως αυτόματα. Χρειάζονται ανθρώπινα χέρια.
Συνήθως σε φτωχές περιοχές του πλανήτη, νέοι άνθρωποι στοιβάζονται σε δωμάτια-φούρνους για ένα μεροκάματο πείνας. Η δουλειά τους; Να κάνουν επανεκκίνηση στα κινητά που «κολλάνε», να καθαρίζουν μνήμες και να τσεκάρουν αν τρέχουν σωστά τα προγράμματα. Είναι η σύγχρονη, ψηφιακή εκδοχή της «δουλείας», όπου η υπόσχεση για γρήγορο χρήμα καταλήγει σε εξαντλητική εργασία χωρίς κανένα δικαίωμα.
Γιατί να σε νοιάζει εσένα;
Ίσως σκεφτείς: «Εμένα τι με νοιάζει αν κάποιος αγόρασε 10.000 likes;». Κι όμως, μας αφορά όλους.
Αυτές οι φάρμες αλλοιώνουν την πραγματικότητα που βλέπουμε στην οθόνη μας. Μας κάνουν να πιστεύουμε ότι μια άποψη είναι κυρίαρχη, ενώ είναι κατασκευασμένη. Μας πείθουν να αγοράσουμε προϊόντα που φαίνονται δημοφιλή, αλλά στην πραγματικότητα τα έχουν «λατρέψει» μόνο ρομπότ. Χάνεται η εμπιστοσύνη. Αν δεν ξέρεις τι είναι αληθινό και τι όχι, τελικά σταματάς να πιστεύεις τα πάντα.
Υπάρχει σωτηρία;
Θεωρητικά, οι πλατφόρμες (Instagram, TikTok, YouTube) κυνηγούν αυτές τις πρακτικές. Πρακτικά όμως, είναι σαν τη Λερναία Ύδρα. Κλείνει ένα «εργοστάσιο», ανοίγουν δύο άλλα.
Όσο υπάρχει η ματαιοδοξία για περισσότερα likes και η ανάγκη για γρήγορη επιτυχία, θα υπάρχουν και τα δωμάτια με τα χιλιάδες κινητά που δουλεύουν υπερωρίες για να συντηρούν το ψέμα.
