Στα διδάγματα που προσφέρει η εμπειρία από τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν, με στόχο να μην επαναλαμβάνονται τα ίδια λάθη όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, στάθηκε ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της παρέμβασής του στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, με θέμα την αναπτυξιακή ατζέντα μετά το 2015.
Ο πρωθυπουργός δεν δίστασε να φέρει ως παράδειγμα λανθασμένων πολιτικών χειρισμών την Ελλάδα, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι η χώρα βρίσκεται στο επίκεντρο “τριών επικαλυπτόμενων κρίσεων”, τονίζοντας πως η λογική του δανεισμού δεν μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη εάν δεν αντιμετωπιστεί το ζήτημα του χρέους σαν μια διεθνή πρόκληση.
Παράλληλα, ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε τα βασικά εργαλεία αντιμετώπισης της κρίσης ενώ τόνισε ότι η σκληρή λιτότητα δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά στην προσπάθεια για τον περιορισμό της κρίσης.
Να σημειωθεί ότι στο ίδιο πάνελ συμμετέχει και τον πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Bill Clinton.
Κυρίες και κύριοι, Είναι πολύ σημαντικό, ότι η «Αναπτυξιακή ατζέντα για μετά το 2015» αντιμετωπίζει τις αλληλένδετες προκλήσεις της εξάλειψης της φτώχειας και της επίτευξης της αειφόρου ανάπτυξης, καθιερώνοντας ένα ενιαίο σύνολο νέων στόχων που απαιτούν ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση της ανάπτυξης.Όμως, τα ερωτήματα παραμένουν.
Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια δεν θα επαναλάβουμε τα ίδια λάθη με τα προηγούμενα δεκαπέντε, ή τα δεκαπέντε πριν από αυτά;
Γιατί συμβαίνει τα τελευταία 30 και πλέον χρόνια, να μιλάμε όλο και περισσότερο για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την εξάλειψη της φτώχειας, και ακόμη οι προκλήσεις σε επίπεδο ασφάλειας, οικονομίας, κοινωνίας και περιβάλλοντος που αντιμετωπίζουμε σε παγκόσμιο και σε περιφερειακό επίπεδο, να παραμένουν ίδιες, ή να επιδεινώνονται ακόμα περισσότερο;
Η εμπειρία μας στην Ελλάδα θα μπορούσε να είναι διδακτική.
Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο τριών επικαλυπτόμενων κρίσεων
Μιας οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη ως αποτέλεσμα νεοφιλελεύθερων πολιτικών επιλογών που οδήγησαν σε μείωση 25% του ΑΕΠ μας.
Μιας κρίσης ασφάλειας, λόγω της αυξανόμενης αστάθειας σε περιοχές γύρω από την Ελλάδα, στη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Μαύρη Θάλασσα.
Και μιας προσφυγικής κρίσης, που εκδηλώνεται με την μαζική μετανάστευση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι αναζητούν μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη.
Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, πρέπει να ορίσουμε και να κατακτήσουμε στόχους, όπως αυτοί που συζητάμε σήμερα.
Αλλά η εμπειρία μας στην Ελλάδα δείχνει ότι αυτό δεν είναι αρκετό.
Καμία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα, στην Ευρώπη ή ακόμα και σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί απλώς βάζοντας στόχους και αφήνοντας το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούμε ανέπαφο και χωρίς συζήτηση.
Δεν μπορούμε να μιλάμε ουσιαστικά για βοήθεια στις αναπτυσσόμενες χώρες ή για δανεισμό στις ανεπτυγμένες, εκτός αν αντιμετωπίσουμε το ζήτημα του Χρέους σαν μια διεθνή πρόκληση, στο επίκεντρο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού μας συστήματος.
Σε όλα τα φόρα, συμπεριλαμβανομένου και αυτού εδώ, θα πρέπει να μιλήσουμε για το πώς η αναδιάρθρωση ή αναδιαμόρφωση του, μπορεί να συνδεθεί με την ανάπτυξη.
Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι η αναδιάρθρωση του χρέους είναι αναγκαία για την ανάπτυξη, ακόμη και για τις ανεπτυγμένες χώρες, όπως συνέβη για τη Γερμανία το 1953.
Δεν μπορούμε να μιλάμε για εξάλειψη της φτώχειας και της ανεργίας, εκτός αν μπορούμε να συζητήσουμε για το πώς θα χτίσουμε ή θα βελτιώσουμε κράτη πρόνοιας αντί να τα καταστρέφουμε.
Πρέπει να απομακρυνθούμε από τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη ότι οι αγορές είναι ο μοναδικός κατανεμητής πόρων στην οικονομία.Και δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ένα σταθερό φορολογικό σύστημα στη βάση ενός παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος που ενθαρρύνει τους φορολογικούς παραδείσους και την δημιουργία off shore εταιρειών.Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, δεν μπορούμε να μιλάμε για ένα σταθερό φορολογικό σύστημα, παρά μόνον εάν οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις διατηρούν το δικαίωμα να αποφασίζουν για αυτό.
Μια βιώσιμη οικονομική ατζέντα μπορεί να θεμελιωθεί μόνο σε ένα οικονομικό, χρηματοπιστωτικό και πολιτικό περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη.Και η Ελλάδα, ως πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή της, θα προωθήσει με συνέπεια και θα υποστηρίξει όλες τις προσπάθειες για ένα τέτοιο παγκόσμιο και ευρωπαϊκό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα.Ένα σύστημα που θα επιτρέψει στην Ατζέντα μας να ακμάσει μέσα στα επόμενα 15 χρόνια, αντί να ασφυκτιά, όπως έκανε τα τελευταία 30.
Αυτό δεν θα είναι εύκολο.
Όπως είπε και ένας μεγάλος οικονομολόγος, «η δυσκολία δεν έγκειται τόσο στο να αναπτύξεις καινούριες ιδέες, όσο στο να ξεφύγεις από τις παλιές.»