Η Ουκρανία βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σύγκρουσης που ξεπερνά κατά πολύ τα πεδία των μαχών. Πίσω από τις γραμμές του μετώπου, οι ΗΠΑ και η Ρωσία φαίνεται να έχουν ανοίξει ένα μυστικό γεωπολιτικό «παζάρι», όπου η μοίρα του Κιέβου είναι απλώς ένα από τα διαπραγματευτικά χαρτιά.
Μια πρόσφατη ανάλυση του Καθηγητή Ιωάννη Μάζη ρίχνει φως σε ένα προτεινόμενο σχέδιο 28 σημείων για την ειρήνη, το οποίο, όπως εξηγεί, δεν είναι τελική συμφωνία, αλλά το πρώτο βήμα για μια σκληρή διαπραγμάτευση που θα καθορίσει το μέλλον της Ανατολικής Ευρώπης.
Το Σχέδιο: Εδαφικές Απώλειες και Αδιευκρίνιστα Σημεία
Το σχέδιο αυτό, γεμάτο ασάφειες, λειτουργεί ως πλαίσιο συζήτησης. Και τα σημεία που «πονάνε» την Ουκρανία είναι συγκεκριμένα:
- Παραχώρηση Εδαφών: Προβλέπεται η παραχώρηση στη Ρωσία του 14% του Ντονμπάς που δεν έχει ακόμη καταληφθεί. Η προϋπόθεση είναι η αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής.
- Το Μεγάλο Ερώτημα: Ποιος θα εγγυηθεί ότι η Ρωσία θα τηρήσει την αποστρατιωτικοποίηση; Ο Καθηγητής Μάζης τονίζει ότι αυτό είναι ένα από τα μεγάλα κενά του σχεδίου, που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικών προκλήσεων.
Η «Παγίδα» της Ουδετερότητας: ΝΑΤΟ με… Πλάγιες Οδούς;
Ένα από τα βασικά ρωσικά αιτήματα είναι η συνταγματική δέσμευση της Ουκρανίας για μη ένταξη στο ΝΑΤΟ. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι το Κίεβο μένει εντελώς απροστάτευτο.
| Όρος του Σχεδίου | Τι σημαίνει στην πράξη |
|---|---|
| Συνταγματική Ουδετερότητα | Η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στη Συμμαχία. |
| Διμερείς Συμφωνίες | Η ουδετερότητα δεν αποκλείει την υπογραφή αμυντικών συμφωνιών με ισχυρά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ (όπως η Γαλλία ή η Βρετανία). Αυτές οι συμφωνίες μπορούν να προσφέρουν την ουσιαστική στρατιωτική υποστήριξη που χρειάζεται η χώρα. |
Το Δίλημμα του Ζελένσκι: Νόμιμος ή Όχι;
Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από το ζήτημα της νομιμότητας του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η Ρωσία αμφισβητεί την εξουσία του, καθώς δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές.
Η Μόσχα, σύμφωνα με την ανάλυση, δεν θέλει να διαπραγματευτεί με σκληροπυρηνικούς Ουκρανούς αξιωματούχους. Φαίνεται να προτιμά έναν πραγματιστή συνομιλητή, όπως ο Αλεξέι Αρεστόβιτς, γεγονός που δείχνει ότι οι γεωπολιτικές ισορροπίες επηρεάζουν ακόμα και τις εσωτερικές πολιτικές επιλογές του Κιέβου.
Η Μεγάλη Ανταλλαγή: Η Ουκρανία ως Πιόνι
Ο Καθηγητής Μάζης υπογραμμίζει το πιο κρίσιμο σημείο: Η Ουκρανία είναι απλώς ένα πιόνι σε ένα πολύ μεγαλύτερο παιχνίδι. Η στρατηγική των ΗΠΑ είναι να «σώσουν ό,τι σώζεται» από τη χώρα, με το βλέμμα στραμμένο σε μια μεγάλη ανταλλαγή σφαιρών επιρροής με τη Ρωσία.
Σκεφτείτε το ως εξής: Οι ΗΠΑ μπορεί να αποδεχθούν τις ρωσικές απαιτήσεις στην Ουκρανία, με αντάλλαγμα παραχωρήσεις της Ρωσίας σε περιοχές που ενδιαφέρουν την Ουάσιγκτον, όπως για παράδειγμα η Βενεζουέλα.
Σε αυτό το παιχνίδι των γιγάντων, ο ρόλος της Ευρώπης είναι, δυστυχώς, περιθωριακός. Οι κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται σε άλλα κέντρα εξουσίας.
Το Τελικό Δίλημμα: Ειρήνη με Κόστος ή Απομόνωση;
Το Κίεβο βρίσκεται μπροστά σε έναν τοίχο:
- Αν πει «Όχι» στο σχέδιο: Κινδυνεύει να χάσει την υποστήριξη των ΗΠΑ, του πιο σημαντικού συμμάχου του, και να βρεθεί σε ακόμη πιο δυσμενή θέση στο πεδίο της μάχης.
- Αν πει «Ναι» στο σχέδιο: Θα πρέπει να αποδεχθεί εδαφικές απώλειες και δεσμεύσεις, εξασφαλίζοντας όμως την επιβίωση του υπόλοιπου κράτους και την ελπίδα για ειρήνη.
Η ανάλυση του Καθηγητή Μάζη είναι μια κλήση για ρεαλισμό. Οι εξελίξεις δεν καθορίζονται από ευχολόγια, αλλά από τις στρατηγικές ισχύος των μεγάλων δυνάμεων. Το «παζάρι» δεν σταματά στην Ουκρανία, αλλά σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας παγκόσμιας γεωπολιτικής τάξης.
