Όταν μιλάμε για τοξικούς ανθρώπους και χειριστικούς χαρακτήρες, το μυαλό μας πάει κατευθείαν στο κλασικό «κακό τρίγωνο»: Νάρκισσοι, Ψυχοπαθείς και Μακιαβελικοί. Αυτοί οι τύποι έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό που τους προδίδει: είναι ψυχροί. Τους λείπει η ενσυναίσθηση. Δεν μπορούν να νιώσουν τον πόνο σου, γι’ αυτό και σου φέρονται σκληρά.
Τι γίνεται όμως όταν ο «κακός» της υπόθεσης όχι μόνο έχει ενσυναίσθηση, αλλά την χρησιμοποιεί και ως όπλο;
Καλωσορίσατε στον κόσμο του «Dark Empath» (Σκοτεινός Ενσυναίσθητος). Πρόκειται για ένα ψυχολογικό προφίλ που μπερδεύει, γοητεύει και τελικά πληγώνει πολύ βαθύτερα από έναν κλασικό νάρκισσο.
Το μεγάλο παράδοξο
Έχουμε μάθει να πιστεύουμε ότι η ενσυναίσθηση είναι το αντίδοτο στην κακία. Ότι αν κάποιος μπορεί να καταλάβει πώς νιώθουμε, τότε μας νοιάζεται και θέλει το καλό μας. Εδώ είναι η παγίδα.
Η ενσυναίσθηση δεν είναι μόνο συναίσθημα («πονάω που πονάς»). Είναι και γνώση («καταλαβαίνω ότι πονάς»). Οι Dark Empaths έχουν το δεύτερο σε υπερθετικό βαθμό. Σε «διαβάζουν» τέλεια, καταλαβαίνουν τις ανασφάλειές σου, αλλά αντί να σε παρηγορήσουν, χρησιμοποιούν αυτή τη γνώση για να σε ελέγξουν.
Μια έρευνα του 2021 έδειξε ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι πιο επικίνδυνοι γιατί είναι πιο έξυπνοι συναισθηματικά. Η ενσυναίσθησή τους δεν τους κάνει καλούς ανθρώπους. Τους κάνει απλώς πιο αποτελεσματικούς θηρευτές.
Σε καταλαβαίνουν, αλλά δεν σε νιώθουν
Για να καταλάβουμε πώς λειτουργούν, πρέπει να διαχωρίσουμε την ενσυναίσθηση:
- Συναισθηματική: Νιώθω αυτό που νιώθεις (κλαίω μαζί σου).
- Γνωστική: Καταλαβαίνω τι νιώθεις (ξέρω ότι κλαις και γιατί), αλλά εγώ παραμένω ψύχραιμος.
Ο Dark Empath είναι μάστορας στη Γνωστική Ενσυναίσθηση. Ξέρει ακριβώς τι κουμπιά να πατήσει για να σε κάνει να νιώσεις σημαντικός, αγαπητός ή ένοχος. Η γοητεία του είναι υπολογισμένη, όχι αυθόρμητη.
Γιατί είναι τόσο γοητευτικοί (και επικίνδυνοι)
Σε αντίθεση με έναν ψυχρό ψυχοπαθή που φαίνεται από μακριά ότι κάτι δεν πάει καλά, ο Dark Empath φαίνεται ζεστός, κοινωνικός και ανοιχτός. Στην αρχή νιώθεις ότι βρήκες κάποιον που επιτέλους σε καταλαβαίνει. «Διαβάζει» τα μάτια σου, ξέρει τι να πει.
Αυτό είναι που τον κάνει επικίνδυνο. Χτίζει εμπιστοσύνη γρήγορα. Κι όταν νιώσεις ασφαλής, τότε αρχίζει το παιχνίδι.
Τα 4 σημάδια που τον προδίδουν
Πώς θα ξεχωρίσεις αν κάποιος νοιάζεται πραγματικά ή αν είναι Dark Empath; Πρόσεξε τα εξής:
1. Η χειραγώγηση είναι «χειρουργική»
Δεν φέρονται άσχημα από παρόρμηση. Το κάνουν με σχέδιο. Θα φανούν καλοί και περίεργοι για τη ζωή σου, αλλά μόνο για να μαζέψουν πληροφορίες που θα χρησιμοποιήσουν εναντίον σου αργότερα.
2. Ζεστοί απ’ έξω, πάγος από μέσα
Φαίνονται δοτικοί, αλλά αν το προσέξεις καλύτερα, υπάρχει μια απόσταση. Καταλαβαίνουν τα συναισθήματά σου, αλλά δεν συμμετέχουν σε αυτά. Η σύνδεση που νιώθεις είναι μια ψευδαίσθηση.
3. Η κολακεία ως δόλωμα
Σου λένε ακριβώς αυτό που έχει ανάγκη να ακούσει ο εγωισμός σου. Ξέρουν τις ανασφάλειές σου και τις ταΐζουν με κομπλιμέντα. Μόλις σε κερδίσουν, τα κομπλιμέντα σταματούν και αρχίζει ο έλεγχος.
4. Κρυφή σκληρότητα
Ίσως το πιο τρομακτικό χαρακτηριστικό. Μπορεί να σε πληγώσουν και ενώ καταλαβαίνουν απόλυτα ότι πονάς, να μην τους νοιάζει καθόλου. Θα δικαιολογήσουν τα ψέματά τους και θα σε βγάλουν εσένα υπερβολικό.
Πώς προστατεύεσαι;
Αν νιώθεις διαρκώς μπερδεμένος, εξαντλημένος συναισθηματικά ή γεμάτος ενοχές μετά από επαφή με ένα συγκεκριμένο άτομο, άκου το ένστικτό σου. Το ότι κάποιος σου χαμογελάει και σε «καταλαβαίνει», δεν σημαίνει ότι είναι φίλος σου.
Η πραγματική ενσυναίσθηση γιατρεύει και ενώνει. Η «σκοτεινή» ενσυναίσθηση παγιδεύει. Αν κάτι δεν σου κολλάει, πιθανότατα έχεις δίκιο. Βάλε όρια και κράτα αποστάσεις πριν είναι αργά.
