Μια πιθανή εισβολή στην Ουκρανία από τη γειτονική Ρωσία θα γινόταν αισθητή σε διάφορες αγορές, από τις τιμές του σιταριού και της ενέργειας και τα κρατικά ομόλογα σε δολάρια της περιοχής μέχρι τα ασφαλή καταφύγια περιουσιακών στοιχείων και τα χρηματιστήρια, σύμφωνα με το reuters.
Ακολουθούν πέντε άξονες που δείχνουν πού θα μπορούσε να γίνει αισθητή μια πιθανή κλιμάκωση των εντάσεων στις παγκόσμιες αγορές:
1. Aσφαλή καταφύγια
Ένα γεγονός υψηλού κινδύνου συνήθως οδηγεί τους επενδυτές να σπεύδουν να επιστρέψουν στα ομόλογα, που γενικά θεωρούνται ως τα ασφαλέστερα περιουσιακά στοιχεία.
Και αυτή τη φορά μπορεί να μην συμβεί κάτι διαφορετικό, ακόμα κι αν μια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κινδυνεύει να αυξήσει περαιτέρω τις τιμές του πετρελαίου – και επομένως τον πληθωρισμό.
Ο πληθωρισμός στα υψηλά πολλών δεκαετιών και οι επικείμενες αυξήσεις των επιτοκίων οδήγησαν σε ένα σιωπηλό ξεκίνημα του έτους για τις αγορές ομολόγων, με τα επιτόκια 10ετίας των ΗΠΑ να εξακολουθούν να κυμαίνονται κοντά στο βασικό επίπεδο του 2% και τις γερμανικές αποδόσεις άνω του 0% για το πρώτη φορά από το 2019.
Αλλά μια ανοιχτή σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό.
Στις αγορές συναλλάγματος, η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ/ελβετικού φράγκου θεωρείται ως ο μεγαλύτερος δείκτης γεωπολιτικού κινδύνου στη ζώνη του ευρώ, καθώς το ελβετικό νόμισμα θεωρείται από τους επενδυτές ως ένα ασφαλές καταφύγιο.
Έφτασε στα πιο δυνατά επίπεδα από τον Μάιο του 2015 στα τέλη Ιανουαρίου.
Ο χρυσός, που θεωρείται επίσης ως καταφύγιο σε περιόδους σύγκρουσης ή οικονομικών συγκρούσεων, προσκολλάται σε κορυφές 13 μηνών.
2. Σιτηρά
Οποιαδήποτε διακοπή της ροής σιτηρών από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας είναι πιθανό να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές και να τροφοδοτήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό των τροφίμων σε μια εποχή που η οικονομική προσιτότητα αποτελεί μείζον πρόβλημα σε ολόκληρο τον κόσμο μετά την οικονομική ζημιά που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 .
Τέσσερις μεγάλοι εξαγωγείς – η Ουκρανία, η Ρωσία, το Καζακστάν και η Ρουμανία – μεταφέρουν σιτηρά από λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, τα οποία θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν διακοπές από οποιαδήποτε στρατιωτική ενέργεια ή κυρώσεις.
Η Ουκρανία προβλέπεται να είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας καλαμποκιού στον κόσμο την περίοδο 2021-22 και ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Σιτηρών. Η Ρωσία είναι ο κορυφαίος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο.
3. Φυσικό αέριο και πετρέλαιο
Οι αγορές ενέργειας είναι πιθανό να πληγούν εάν οι εντάσεις μετατραπούν σε σύγκρουση.
Η Ευρώπη βασίζεται στη Ρωσία για περίπου το 35% του φυσικού αερίου της, κυρίως μέσω αγωγών που διασχίζουν τη Λευκορωσία και την Πολωνία προς τη Γερμανία, το Nord Stream 1 που πηγαίνει απευθείας στη Γερμανία και άλλους μέσω της Ουκρανίας.
Το 2020 οι όγκοι φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη μειώθηκαν μετά τα lockdown και δεν ανέκαμψαν πλήρως πέρυσι όταν η κατανάλωση αυξήθηκε, συμβάλλοντας στην εκτίναξη των τιμών σε υψηλά ρεκόρ.
Ως μέρος των πιθανών κυρώσεων σε περίπτωση εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Γερμανία δήλωσε ότι θα μπορούσε να σταματήσει τον νέο αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2 από τη Ρωσία.
Ο αγωγός προβλέπεται να αυξήσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αλλά υπογραμμίζει επίσης την ενεργειακή του εξάρτηση από τη Μόσχα. Διαβάστε ολόκληρη την ιστορίαΔιαβάστε ολόκληρη την ιστορία
Οι αναλυτές αναμένουν ότι οι εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Δυτική Ευρώπη θα μειωθούν σημαντικά μέσω της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας σε περίπτωση κυρώσεων, λέγοντας ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσαν να επανέλθουν στα επίπεδα του τέταρτου τριμήνου.
Οι αγορές πετρελαίου θα μπορούσαν επίσης να επηρεαστούν μέσω περιορισμών ή διαταραχών.
Η Ουκρανία μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο στη Σλοβακία, την Ουγγαρία και την Τσεχική Δημοκρατία.
Η διαμετακόμιση ρωσικού αργού από την Ουκρανία για εξαγωγή στο μπλοκ ήταν 11,9 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι το 2021, από 12,3 εκατομμύρια μετρικούς τόνους το 2020, ανέφερε σε σημείωμα η S&P Global Platts.
Η JPMorgan είπε ότι οι εντάσεις κινδύνευαν από μια «υλική εκτίναξη» στις τιμές του πετρελαίου και σημείωσε ότι μια άνοδος στα 150 δολάρια το βαρέλι θα μειώσει την αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ σε μόλις 0,9% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο του έτους, ενώ θα πολλαπλασιάσει τον πληθωρισμό στο 7,2%.
4. Έκθεση των εταιρειών
Οι εισηγμένες δυτικές εταιρείες θα μπορούσαν επίσης να αισθανθούν τις συνέπειες από μια ρωσική εισβολή, αν και για τις εταιρείες ενέργειας οποιοδήποτε πλήγμα στα έσοδα ή τα κέρδη μπορεί να αντισταθμιστεί κάπως από μια πιθανή άνοδο της τιμής του πετρελαίου.
Η βρετανική BP κατέχει μερίδιο 19,75% στη Rosneft, η οποία αποτελεί το 1/3 της παραγωγής της, και έχει επίσης μια σειρά από κοινοπραξίες με τον μεγαλύτερο παραγωγό πετρελαίου της Ρωσίας.
Η Shell ατέχει μερίδιο 27,5% στο πρώτο εργοστάσιο LNG της Ρωσίας, το Sakhalin 2, που αντιπροσωπεύει το 1/3 των συνολικών εξαγωγών LNG της χώρας, καθώς και μια σειρά κοινοπραξιών με τον κρατικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom.
Η αμερικανική ενεργειακή εταιρεία Exxon λειτουργεί μέσω μιας θυγατρικής, του έργου πετρελαίου και φυσικού αερίου Sakhalin-1, στο οποίο συμμετέχει επίσης η κρατική εξερευνητής της Ινδίας Oil and Natural Gas Corp.
Η Equinor της Νορβηγίας δραστηριοποιείται επίσης στη χώρα.
Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ο κίνδυνος συγκεντρώνεται στην Ευρώπη.
Η αυστριακή Raiffeisen Bank International άντλησε το 39% των εκτιμώμενων καθαρών κερδών της πέρυσι από τη ρωσική θυγατρική της, την ουγγρική OTPκαι την UniCredit περίπου το 7% από τη δική τους, ενώ η Societe Generale εμφανίστηκε να δημιουργεί το 6% των καθαρά κέρδη του ομίλου μέσω των δραστηριοτήτων λιανικής της Rosbank.
Η ολλανδική χρηματοοικονομική εταιρεία ING έχει επίσης αποτύπωμα στη Ρωσία, αν και αυτό αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 1% των καθαρών κερδών, σύμφωνα με υπολογισμούς της JPMorgan.
Εξετάζοντας την έκθεση δανείων στη Ρωσία, οι γαλλικές και αυστριακές τράπεζες έχουν τους μεγαλύτερους μεταξύ των δυτικών δανειστών με 24,2 δισ. δολάρια και 17,2 δισ. δολάρια, αντίστοιχα.
Ακολουθούν οι δανειστές των ΗΠΑ με 16 δισ., οι Ιάπωνες με 9,6 δισ. δολάρια και οι γερμανικές τράπεζες με 8,8 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS).
Άλλοι τομείς έχουν επίσης έκθεση: Η Renault παράγει το 8% του EBIT της στη Ρωσία.
Τα ρωσικά καταστήματα B4B της Metro AG της Γερμανίας παράγουν λίγο λιγότερο από το 10% των πωλήσεών της και το 17% των βασικών κερδών της, ενώ η δανική ζυθοποιία Carlsberg κατέχει την Baltika, τη μεγαλύτερη ζυθοποιία της Ρωσίας με μερίδιο αγοράς σχεδόν 40%.
5. Περιφερειακά ομόλογα και συναλλαγματικές ισοτιμίες
Τα ρωσικά και ουκρανικά περιουσιακά στοιχεία θα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των αγορών που θα προκληθούν από πιθανή στρατιωτική δράση.
Τα ομόλογα σε δολάρια και των δύο χωρών υποαποδίδουν τους τελευταίους μήνες, καθώς οι επενδυτές έχουν περιορίσει την έκθεση εν μέσω κλιμάκωσης των εντάσεων μεταξύ της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της και της Μόσχας.
Οι αγορές σταθερού εισοδήματος της Ουκρανίας είναι κυρίως η αρμοδιότητα των επενδυτών των αναδυόμενων αγορών, ενώ η συνολική θέση της Ρωσίας στις κεφαλαιαγορές έχει συρρικνωθεί τα τελευταία χρόνια εν μέσω κυρώσεων και γεωπολιτικών εντάσεων, μετριάζοντας κάπως κάθε απειλή μετάδοσης μέσω αυτών των καναλιών.
Ωστόσο, τα νομίσματα της Ουκρανίας και της Ρωσίας έχουν επίσης υποφέρει, με το hryvnia να είναι το νόμισμα των αναδυόμενων αγορών με τις χειρότερες επιδόσεις από έτος μέχρι σήμερα και το ρούβλι να βρίσκεται στην πέμπτη θέση.
Η κατάσταση Ουκρανίας-Ρωσίας παρουσιάζει «ουσιώδεις αβεβαιότητες» για τις αγορές συναλλάγματος, δήλωσε ο Chris Turner, επικεφαλής των παγκόσμιων αγορών της ING.
«Τα γεγονότα στα τέλη του 2014 μας θυμίζουν τα κενά ρευστότητας και τη συσσώρευση δολαρίων ΗΠΑ που οδήγησαν σε σημαντική πτώση του ρουβλίου εκείνη την εποχή», δήλωσε ο Turner.
