Το παρασκήνιο μέσα από τα μάτια του επικεφαλής του Eurogroup
Στις εξελίξεις των τελευταίων δύο εβδομάδων που αφορούσαν την Ελλάδα και τη συμφωνία με τους δανειστές, αναφέρεται σε συνέντευξή του στη Wall Street Journal ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ.
«Το θαύμα έγινε», λέει ο επικεφαλής του Eurogroup, επισημαίνοντας ότι η δυσκολότερη στιγμή στους περίπου πέντε μήνες των συνομιλιών με την Ελλάδα ήταν το βράδυ της 5ης Ιουλίου. Οι κάλπες μόλις είχαν κλείσει και ο Ντάισελμπλουμ παρακολουθούσε τις εξελίξεις από το σπίτι του.
«Περίμενα ότι το αποτέλεσμα θα ήταν “όχι”, επειδή τα δημοψηφίσματα πάντα κινητοποιούν αυτούς που διαμαρτύρονται, περίμενα ότι το “όχι” θα ήταν πολύ, πολύ ισχυρό» δήλωσε ο Ντάισελμπλουμ στη συνέντευξή του. «Αλλά ήμουν πολύ απογοητευμένος επειδή οι Έλληνες οδηγήθηκαν στο να πιστέψουν ότι, εάν ψήφιζαν “όχι”, η έκβαση θα ήταν καλύτερη… και ήταν η πεποίθησή μου, και συνεχίζει να είναι η πεποίθησή μου, ότι χωρίς σκληρά μέτρα δεν μπορείς να το λύσεις αυτό».
Μετά τις χθεσινές εξελίξεις, όπως εξηγεί η εφημερίδα, για άλλη μια φορά, η Αθήνα και η υπόλοιπη ευρωζώνη έκαναν βήματα για να τραβήξουν την Ελλάδα από την άβυσσο. Το βράδυ, όμως, του δημοψηφίσματος, ο 49χρονος Ολλανδός αξιωματούχος διατηρούσε αμφιβολίες για το εάν θα συνέβαινε κάτι απ’ όλα αυτά. «Η εκτίμησή μου εκείνη τη στιγμή ήταν ότι υπήρχαν πολύ λίγες πιθανότητες για να επιλυθεί αυτό» είπε.
Αυτό που ακολούθησε ήταν μια σειρά κρίσιμων συναντήσεων και τηλεδιασκέψεων που κορυφώθηκαν με τη 17ωρη σύνοδο κορυφής, η οποία την Δευτέρα κατέληξε σε μια κατ’ αρχήν συμφωνία για νέα διάσωση. Ο Ντάισελμπλουμ συμμετείχε στη Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης την Τρίτη, 7 Ιουλίου, δύο ημέρες μετά το δημοψήφισμα.
«Οι ηγέτες ήταν πολύ, πολύ επικριτικοί προς τον Έλληνα πρωθυπουργό, λέγοντας ουσιαστικά “Ποια βάση υπάρχει για να εργαστούμε από κοινού για το μέλλον;”» είπε ο Ντάισελμπλουμ αναφερόμενος σε εκείνη τη συνάντηση.
Στο τέλος της συνόδου, οι ηγέτες της ευρωζώνης έθεσαν στον Αλέξη Τσίπρα μια ξεκάθαρη προθεσμία: χωρίς συμφωνία την επόμενη Κυριακή, η χώρα του θα απομονωνόταν, το τραπεζικό της σύστημα θα απέμενε χωρίς έκτακτη χρηματοδότηση και η κυβέρνηση δεν θα είχε άλλη επιλογή από το να τυπώσει το δικό της χρήμα.
Το τελεσίγραφο λειτούργησε, σύμφωνα με το δημοσίευμα. Έως την Πέμπτη, ο Αλέξης Τσίπρας έστειλε μια πλήρη λίστα με δημοσιονομικές περικοπές και μεταρρυθμίσεις. Αλλά όταν το Eurogroup συναντήθηκε το Σάββατο, οι υπουργοί δεν είχαν διάθεση για πανηγυρισμούς.
Κάποιοι από τους υπουργούς, συμπεριλαμβανομένου του Ντάισελμπλουμ, έλαβαν εκτός από την εκτίμηση των τριών θεσμών που εστάλη σε όλους τους συμμετέχοντες, και ένα μονοσέλιδο έγγραφο από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών. Σε αυτό, η χώρα που έχει δανείσει τα περισσότερα χρήματα στην Ελλάδα έθετε τους δικούς της όρους για ένα νέο πρόγραμμα: είτε ο έλληνας πρωθυπουργός θα αποδεχόταν ένα ταμείο ιδιωτικοποιήσεων υπό διεθνή εποπτεία είτε θα δινόταν στην κυβέρνησή του ένα τουλάχιστον πενταετές «τάιμ άουτ» από την ευρωζώνη.
Αυτό που ακολούθησε ήταν εννέα ώρες «πολύ, πολύ δύσκολων», όπως τις χαρακτήρισε ο Ντάισελμπλουμ, διαπραγματεύσεων με τον νέο υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο. Κάποιοι υπουργοί ανοιχτά αμφέβαλλαν εάν άξιζε τα χρήματά τους η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη. «Υπήρχαν σοβαρές ανησυχίες ότι η κατάσταση στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί σε βαθμό που δεν μπορεί να διορθωθεί» είπε ο Ντάισελμπλουμ.
Ο Τσακαλώτος, που δεν είχε καν συμπληρώσει μια εβδομάδα στη θέση του υπουργού Οικονομικών, αντιμετώπισε με ευχέρεια τις επικρίσεις. «Για την ακρίβεια, κάποιοι συνάδελφοι ευχαρίστησαν τον νέο Έλληνα υπουργό για τη στάση του και τον τρόπο με τον οποίο προσέγγισε το θέμα, ο οποίος ήταν πολύ εποικοδομητικός, πολύ ρεαλιστικός» είπε ο Ντάισελμπλουμ.
Μέχρι τα μεσάνυχτα, η επίλυση της διαμάχης ακόμα απείχε αρκετά. Ο Ντάισελμπλουμ αποφάσισε να διακόψει τη συνάντηση προκειμένου να προετοιμαστεί μια ανακοίνωση που θα δινόταν στους ηγέτες της ευρωζώνης την επόμενη ημέρα.
Μέχρι την Κυριακή το πρωί, είχαν προσωρινά συμπεριλάβει το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων ύψους 50 δισεκ. ευρώ και πολλούς από τους τελικούς όρους που η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
Ωστόσο, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε συνέχιζε να μην είναι ευχαριστημένος. «Στο τέλος επέμεινε επίσης να υπάρχει και το σενάριο της χρεοκοπίας, στο οποίο δεν συμφώνησαν άλλοι υπουργοί – αλλά εκείνος επέμεινε» είπε ο Ντάισελμπλουμ. «Το σενάριο χρεοκοπίας ήταν ότι η Ελλάδα θα έβγαινε για κάποια χρόνια από το ευρώ» πρόσθεσε.
Το προσχέδιο, γεμάτο παρενθέσεις που υποδήλωναν ανοιχτά θέματα, εστάλη στους ηγέτες το ίδιο απόγευμα. Τους πήρε 17 ώρες να βρουν την τελική εκδοχή, που εξαιρούσε το λεγόμενο τάιμ-άουτ της Ελλάδας από την ευρωζώνη αλλά περιελάμβανε το ταμείο των 50 δισεκ. ευρώ.
«Ένιωσα ανακουφισμένος, επειδή ειλικρινά πιστεύω ότι θα ήταν καταστροφικό για την Ελλάδα να ακολουθήσει το δρόμο της εξόδου» είπε ο Ντάισελμπλουμ αναφερόμενος στην στιγμή που έκλεισε η συμφωνία.
Αντίθετα με τον Σόιμπλε, που έχει ήδη αμφισβητήσει τη νέα συμφωνία, ο Ντάισελμπλουμ εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι θα μπορούσε να οδηγήσει την Ελλάδα πίσω στην ανάπτυξη. «Θα είναι εύκολο; Όχι. Σίγουρα, θα έχουμε πολλά προβλήματα τα επόμενα χρόνια» είπε. «Θα μπορέσουμε να τα λύσουμε; Έτσι πιστεύω».
