Το παρασκήνιο πίσω από τη συνομιλία Τσίπρα – Λιου
Την εξίσωση του εκρηκτικού συνδυασμού προσφυγικού και αξιολόγησης και τις πολλαπλές μεταβλητές επιχειρεί να λύσει η κυβέρνηση, την ώρα που το ΔΝΤ κλιμακώνει τις πιέσεις με διαρροές, απειλώντας εμμέσως με χρεωκοπία εντός Μαρτίου.
Του Νίκου Ανδριόπουλου
Στο κυβερνητικό επιτελείο εν αναμονή του κουαρτέτου εντός της εβδομάδας επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για να κλείσει τουλάχιστον το μέτωπο της αξιολόγησης, την ώρα που για το άλλο αναζητείται συγκολλητική ουσία για μία πανευρωπαϊκή λύση και ενώ τα βόρεια σύνορα της χώρας έχουν μετατραπεί σε ένα απέραντο hotspot.
Η τηλεφωνική επικοινωνία Τσίπρα – Λιου λίγες και η διαφαινόμενη κάμψη της σκληρής στάσης της Άνγκελα Μέρκελ λόγω προσφυγικού εκλαμβάνονται ως βάσιμες ελπίδες στο Μέγαρο Μαξίμου που θέλει να κλείσει επειγόντως τουλάχιστον το ένα από τα δύο μέτωπα, συνεκτιμώντας ότι αυτό του προσφυγικού θα ταλανίσει για καιρό ακόμα τη χώρα. Η επικοινωνία του κ. Τσίπρα με τον Αμερικανό αξιωματούχο δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Μέρες τώρα συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα προσέβλεπαν σε μία παρέμβαση των ΗΠΑ με φόντο τόσο την αξιολόγηση όσο κυρίως την εκρηκτική μίξη της με το προσφυγικό που απειλεί να τινάξει στον αέρα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Ως εκ τούτου, μετά τις επαφές που είχε με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τον Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο Τζακ Λιου σε επικοινωνία με τον πρωθυπουργό αναγνώρισε την ανάγκη να ολοκληρωθεί γρήγορα η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρέθηκε η φόρμουλα που θα κάμψει τις αντιστάσεις του ΔΝΤ για να επιστρέψει και να μετέχει στο νέο ελληνικό πρόγραμμα. Ο κ. Τσίπρας τόνισε πως η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει τα προαπαιτούμενα και έχει καταθέσει ολοκληρωμένες προτάσεις. Ο κ. Λιού από την πλευρά του υποστήριξε πως προς αυτή την κατεύθυνση θεωρεί ότι πρέπει να κινηθούν οι θεσμοί, ζητώντας από την Αθήνα να μείνει προσηλωμένη στις μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα, υπήρξε κοινή εκτίμηση ότι η Ευρώπη δεν αντέχει την ταυτόχρονη διαχείριση δύο πολύ σοβαρών κρίσεων όπως το προσφυγικό και η οικονομική κρίση.
Η παρέμβαση Λιου ήρθε ωστόσο την ώρα που το ΔΝΤ μέσω διαρροών στο γερμανικό Der Spiegel τόνιζε πως «το Ταμείο ανησυχεί ιδιαίτερα από την προθυμία πολλών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ισχυρότερες παραχωρήσεις προς τους Έλληνες σε ό,τι αφορά τους όρους λιτότητας στο πλαίσιο του προγράμματος, λόγω της επιβάρυνσης από την τρέχουσα προσφυγική κρίση».
Από την πλευρά της κυβέρνησης πάντως, παρά την υποχώρηση σε παραμετρικές αλλαγές του προγράμματος (περικοπές ως και 25% σε επικουρικές, κούρεμα στα ταβάνια των κύριων, εφάπαξ και μερισμάτων) ώστε να καταστεί πιο “ελκυστικό” στους θεσμούς και στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, επιμένουν πως το ΔΝΤ τορπιλίζει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης με πρόσθετα μέτρα εκτός της υπάρχουσας συμφωνίας και πιέζουν για ολοκλήρωσή της εντός του Μαρτίου. Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκε τόσο ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης, που υπογράμμισε πως δεν μπορεί η χώρα να μπει σε νέο κύκλο αστάθειας, όσο και ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, ο οποίος μάλιστα κατηγόρησε το Ταμείο και την Κριστίν Λαγκάρντ για λάθη στους υπολογισμούς του Ασφαλιστικού. Σε ακόμα σκληρότερη γραμμή κινήθηκε ο Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, ο οποίος τόνισε δηκτικά πως «στον 6ο χρόνο των μνημονίων, κάποιοι ανακάλυψαν ότι απαιτούνται και νέα μέτρα συνολικού ύψους 9 δισ. ευρώ. Γιατί να την θεωρήσουμε υπεύθυνη στάση αυτή;», «δείχνοντας» ανοικτά τον Πολ Τόμσεν.
Με το βέτο παρά πόδα
Την ίδια ώρα πάντως, στο μέτωπο του προσφυγικού με την κατάσταση να έχει φύγει εκτός ελέγχου στο Μέγαρο Μαξίμου ετοιμάζονται πυρετωδώς για την κρίσιμη Σύνοδο της 7ης Μαρτίου παρουσία και του Αχμέτ Νταβούτογλου. Αποτελεί δε ειλημμένη απόφαση ο Αλέξης Τσίπρας να θέσει θέμα βέτο και να μην υπογράψει κανένα κείμενο συμπερασμάτων εάν δεν υπάρχει γραπτή αναφορά για άμεση υλοποίηση του προγράμματος μετεγκατάστασης στη λογική του αναλογικού διαμοιρασμού, όπως είχε συμφωνηθεί από τον περασμένο Δεκέμβριο.
Αυτό είναι και το κεντρικό ζητούμενο που επεξεργάζεται το πρωθυπουργικό επιτελείο ενόψει της Σύγκλησης των Πολιτικών Αρχηγών πριν τη Σύνοδο, την ώρα που ΝΔ, Δημοκρατική Συμπαράταξη και Ποτάμι αποφάσισαν να προσέλθουν με κοινή γραμμή.
Πάντως, το ζοφερό κλίμα και ο κίνδυνος εγκλωβισμού επ’ αόριστον των προσφύγων στην ελληνική επικράτεια υποδηλώθηκαν και από την πλευρά της Κομισιόν, που παραδέχτηκε πως εξετάζει σχέδιο έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση που δεν υπάρξει συγκεκριμένη συμφωνία με την Τουρκία και τις διαφωνούντες χώρες οι οποίες έχουν κλείσει τα σύνορα και δέχονται συγκεκριμένο αριθμό προσφύγων ημερησίως.
Την ίδια ώρα σε μια προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι και να περισώσει ότι περισσότερο είναι δυνατόν, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ έρχεται στην Αθήνα, θα επισκεφθεί την Βιέννη και θα περάσει και από πρωτεύουσες των Βαλκανίων, σε μία κίνηση που εκλαμβάνεται ως «μασάζ» πριν τη Σύνοδο της 7ης Μαρτίου.
