Τρία χρόνια μετά την εφαρμογή του ο νόμος Κατρούγκαλου (εκτός από τις δραματικές περικοπές) έχει μετατρέψει το Ασφαλιστικό σε ένα άδικο και μη ανταποδοτικό σύστημα με συντελεστές αναπλήρωσης που δεν ανταποδίδουν δίκαια τις καταβαλλόμενες εισφορές, λειτουργώντας περισσότερο ως προνοιακό σύστημα και λιγότερο ως ασφαλιστικό. Επί της ουσίας το ποσό της σύνταξης μειώνεται αναλογικά όσο αυξάνονται τα έτη ασφάλισης και οι εισφορές.
Οι μειώσεις των νέων συντάξεων φθάνουν και το 40%.
Σημειώνεται ότι την κατάργηση του νόμου Κατρούγκαλου για το Ασφαλιστικό και την αντικατάστασή του με ένα βιώσιμο σύστημα τριών πυλώνων, στο οποίο θα συμμετάσχει και ο ιδιωτικός τομέας, έχει προαναγγείλει ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης. «Το υπάρχον σύστημα εξαντλεί τα όριά του, το σύστημα είναι άδικο, πριμοδοτεί συγκεκριμένες κατηγορίες ενώ αφήνει εκτεθειμένες άλλες. Είναι αμφίβολο αν είναι βιώσιμο, καθώς δεν ακολουθεί τις δημογραφικές τάσεις», ανέφερε ενδεικτικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Αδικίες
Σύμφωνα με το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, ο ίδιος νόμος δημιούργησε σοβαρές αδικίες και ανισότητες. Ετσι, τα επίσημα στοιχεία καταδεικνύουν ότι «με τον νόμο Κατρούγκαλου καταγράφονται αδικίες εις βάρος ασφαλισμένων που καταβάλλουν μεγάλες εισφορές επί πολλά χρόνια, προς όφελος άλλων που έχουν μικρότερη ασφαλιστική συνεισφορά».
Συγκεκριμένα, υπάρχουν ασφαλισμένοι με υψηλές συντάξιμες αποδοχές που υφίστανται μεγάλες μειώσεις.
Τα επίσημα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μειώσεις έως και 40%, που φθάνουν και τα 465 ευρώ τον μήνα, έχουν περίπου 200.000 νέοι συνταξιούχοι, που συνταξιοδοτήθηκαν μετά τις 13/5/2016 (νόμος Κατρούγκαλου).
Επίσης η ΑΔΕΔΥ παρουσίασε πρόσφατα την υπ’ αριθμ. 9397/1-12-17 απόφαση του ΕΦΚΑ για την απονομή σύνταξης σε ασφαλισμένο με 40 χρόνια υπηρεσίας, ο οποίος έχει μηνιαία μείωση στην κύρια σύνταξή του κατά 464,97 ευρώ τον μήνα. Συγκεκριμένα, η σύνταξη του υπαλλήλου αν υπολογιζόταν με τον Ν. 3863/2010 θα ήταν 1.574,02 ευρώ όπως λέει η απόφαση του ΕΦΚΑ, με τον νόμο Κατρούγκαλου διαμορφώνεται στα 1.019,05 ευρώ. Δηλαδή η μείωση είναι 464,97 ευρώ τον μήνα.
Ας δούμε όμως πώς υπολογίζονται οι νέες συντάξεις (από τον Μάιο του 2016 και εφεξής) με τον νόμο Κατρούγκαλου – για τον οποίο αναμένεται η κρίσιμη απόφαση του ΣτΕ:
Η σύνταξη είναι το άθροισμα της εθνικής σύνταξης (384 ευρώ με 20 χρόνια ασφάλισης, 346 με 15 έτη) και της ανταποδοτικής που θα προκύπτει ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης του ασφαλισμένου και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν σε αυτά. Ως συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους σύνταξης κύριας ασφάλισης εξ ιδίου δικαιώματος, λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου από το 2002 και μέχρι την ημερομηνία αποχώρησής του για συνταξιοδότηση.
Ο μέσος αυτός όρος υπολογίζεται ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών διά του συνολικού χρόνου ασφάλισής του. Για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών λαμβάνονται υπόψη οι αποδοχές του ασφαλισμένου για κάθε ημερολογιακό έτος, προσαυξανόμενες κατά την ετήσια μεταβολή δείκτη τιμών καταναλωτή.
Συντάξιμες αποδοχές: για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους σύνταξης κύριας ασφάλισης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου λαμβάνεται ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου σε όλο τον ασφαλιστικό του βίο. Για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται από 13/5/2016 έως 31/12/2016 οι συντάξιμες αποδοχές καθορίζονται από τον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών της περιόδου μεταξύ 2002 και της ημέρας που προηγείται της ημερομηνίας κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης, επί των οποίων έχουν καταβληθεί εισφορές κλάδου σύνταξης. Από 1/1/2017 και κάθε επόμενο έτος αυτή η περίοδος αναφοράς αυξάνεται κατά ένα έτος (προς το μέλλον).
Μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών: προκύπτει από το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου (από το 2002 και μετά) διά του συνολικού χρόνου ασφάλισης.
Προσαυξήσεις λόγω καταβολής επιπλέον εισφορών που λογίζονται ως εξής:
Τι δικαιούνται
Οσοι κατέβαλαν επιπλέον (πάνω από 20%) εισφορές, για κάθε μία επιπλέον μονάδα δικαιούνται προσαύξηση 0,075%.
1. Επιπλέον εισφορές 13ου-14ου μισθού. Για τους μισθωτούς οι οποίοι καταβάλλουν εισφορές για 14 μήνες, οι αποδοχές των δύο επιπλέον μηνών προστίθενται στον συντάξιμο μισθό, ο οποίος προσαυξάνεται κατά 16,7%. Με την προσθήκη αυτή ο συντάξιμος μισθός της 28ης Α.Κ. για παράδειγμα, από 2.373 ευρώ προσαυξάνεται στα (2.432*x16,7%) 2.838 ευρώ. Ανάλογα προσαυξάνεται και η σύνταξη. (*Το πλαφόν είναι 2.432 ευρώ)
2. Λόγω βαρέων (3,6%) επιπλέον.
3. ΔΕΚΟ – Τράπεζες έχουν (έως 13%) επιπλέον εισφορές.
4. Παράλληλη ασφάλιση (σε δύο διαφορετικούς φορείς) έχουν 20% επιπλέον εισφορές. Συνεπώς, για κάθε ένα έτος παράλληλης ασφάλισης δικαιούται προσαύξηση 1,5%.
Τέλος, η αναπροσαρμογή των αποδοχών του ασφαλισμένου μέχρι και το 2020 καθορίζεται από τη μεταβολή του μέσου ετήσιου Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔτΚ) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Από το 2021 και μετά η αναπροσαρμογή των αποδοχών του ασφαλισμένου καθορίζεται από τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών (ΔΜΜ), που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ.
Στο μεταξύ, την Τετάρτη 27 Μαρτίου 2019, αντί για την 1η Απριλίου, θα καταβληθούν οι συντάξεις του μηνός Απριλίου στους συνταξιούχους του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) που προέρχονται από τον π. ΟΑΕΕ και π. ΟΓΑ. Οπως ανακοίνωσε η διοίκηση του ΕΦΚΑ, στους λοιπούς συνταξιούχους οι συντάξεις του μηνός Απριλίου θα καταβληθούν την Πέμπτη 28 Μαρτίου 2019.
