Οι Laibach έχουν δεχθεί έντονη κριτική λόγω της διφορούμενης χρήσης συμβόλων
Τον Αύγουστο του 2015 το σλοβενικό avant-garde συγκρότημα της industrial μουσικής σκηνής «Laibach» έγινε η πρώτη ξένη ροκ μπάντα που εμφανίστηκε ποτέ σε συναυλία στη Βόρεια Κορέα.
Ευκαιρία ή πρόφαση ήταν η 70η επέτειος της «Ημέρας Απελευθέρωσης της Πατρίδας» (Liberation Day), ημέρα εορτασμού του τέλους της ιαπωνικής αποικιοκρατίας το 1945.
Το ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «Liberation Day» παρακολουθεί την ιστορική συναυλία του πρώτου δυτικού συγκροτήματος, στο οποίο επιτράπηκε η είσοδος στην πιο απομονωμένη χώρα στον κόσμο. Οι «Laibach» ερμήνευσαν στη συναυλία στην Πιονγιάνγκ εκκωφαντικές διασκευές από τη «Μελωδία της Ευτυχίας».
Ο Νορβηγός κινηματογραφιστής Μόρτεν Τράαβικ δημιούργησε την πιο περίεργη ιστορία για τη Βόρεια Κορέα: την αληθινή ιστορία του περασμένου καλοκαιριού, όταν η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας προσκάλεσε το σλοβενικό συγκρότημα για συναυλία στη χώρα.
Οι βετεράνοι «Laibach», συγκρότημα που δημιουργήθηκε την εποχή που η Σλοβενία ήταν ομόσπονδη δημοκρατία της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο είχαν την «τιμή» να επιλεγούν και να εμφανιστούν στη Βόρεια Κορέα.
Η μπάντα έχει δεχθεί έντονη κριτική λόγω της διφορούμενης χρήσης πολιτικών και εθνικιστικών συμβόλων. Οι θαυμαστές αντιτείνουν ότι η τάση τους να φορούν στρατιωτικές στολές πάνω στη σκηνή είναι παρωδία, μια κριτική στην ιδεολογία του ολοκληρωτισμού.
Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ υποστηρίζει ότι ένα μεγάλο μέρος της παρεξήγησης που περιβάλλει το συγκρότημα πηγάζει από την τάση τους στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 να φορούν στρατιωτικές στολές πάνω στη σκηνή.
Είχαν ήδη ηχογραφήσει μία διασκευή του παραδοσιακού τραγουδιού της Βόρειας Κορέας, «We Will Go to Mount Paektu» και είχαν στείλει τη λίστα των τραγουδιών που θα ακουστούν στη συναυλία προς έγκριση. Τελικά στο γκρουπ επιτράπηκε να ερμηνεύσει το παραδοσιακό βορειοκορεατικό τραγούδι «Arirang» καθώς και τις στεντόρειες, ανέκφραστες-στομφώδεις διασκευές των τραγουδιών του μιούζικαλ «Η Μελωδία της Ευτυχίας». Στην αρχή και στο τέλος ερμήνευσαν το « The Whistleblowers» από το άλμπουμ τους του 2014 και είχαν τη δυνατότητα να τραγουδήσουν ορισμένα ακόμη τραγούδια τους.
Από την πλευρά του το κοινό της Βόρειας Κορέας σιωπηρά συμφώνησε να παρερμηνεύσει ή να παραβλέψει την ειρωνεία.
Ακούγεται αλλόκοτο. Είναι αλλόκοτο. Κι αυτό κυρίως επειδή η κυβέρνηση της Βόρειας Κορέας είχε αρχικά απορρίψει τους Laibach με το μιλιταριστικό στυλ.
Ο Τράαβικ δείχνει ένα βασανιστικό δείπνο, στο οποίο ένας κομμουνιστής αξιωματούχος εκφωνεί μία θλιβερή, αλλά αρκετά ειλικρινή ομιλία καθιστώντας σαφές ότι οι πόζες των Laibach είναι απαράδεκτες. Αλλά ο ίδιος ο Τράαβικ, ο οποίος προωθούσε με σθένος τη συναυλία, καθώς και τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ, είχε καλλιεργήσει πολιτιστικούς δεσμούς με το καθεστώς και τους έπεισε ότι οι «Laibach» ήταν ΟΚ. Και, μετά από μια αγωνιώδη διαπραγμάτευση με τη γραφειοκρατία, η παράξενη συναυλία πήρε το «πράσινο φως»: ένα πραγματικά ιστορικό γεγονός.
Το μυστήριο παραμένει: Το κατάλαβαν οι Βορειοκορεάτες; Δεν το κατάλαβαν; Ή μήπως επέλεξαν μία ομιχλώδη κατάσταση ημι-αδυναμίας κατανόησης ως το μόνο κράτος στο οποίο θα μπορούσαν να συνδυαστούν ιδεολογική ευσέβεια και προσέγγιση της μισητής Δύσης;
Τα περισσότερα ντοκιμαντέρ ή μελέτες για τη Βόρεια Κορέα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι για πάντα σφραγισμένη στην τυραννία της, γράφει η εφημερίδα Guardian. Παρά τον παραλογισμό, παρά τη διφορούμενη ημι-σάτιρα, οι Laibach έκαναν πραγματικά επαφή με τη Βόρεια Κορέα και προκάλεσαν μια ρωγμή στο τείχος. Με αστείο τρόπο, η εκδοχή doom rock της δεκαετίας του ’80 της «Μελωδίας της Ευτυχίας» των Laibach ήταν ένα είδος ειρηνευτικής διαδικασίας, και, όπως κάθε ειρηνευτική διαδικασία, εμπεριείχε και υποχώρηση αρχών.
Η «απελευθέρωση» στον τίτλο του ντοκιμαντέρ μπορεί να αποδειχθεί απατηλή για τη Βόρεια Κορέα και η εκκεντρική πολιτιστική διπλωματία του Τράαβικ μπορεί να μην οδηγήσει πουθενά. Αλλά θα μπορούσε να αποδειχθεί ότι είναι κάτι περισσότερο από μία υποσημείωση.
