Για ένα άτομο με δυσπραξία, απλές καθημερινές δουλειές όπως η τοποθέτηση ενός καρφιού στον τοίχο ή το κόψιμο μερικών λαχανικών είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε τραυματισμό. Φαινομενικά, το άτομο είναι αδέξιο ή αφηρημένο, όμως στην πραγματικότητα δυσκολεύεται να συντονίσει τις κινήσεις του.
Η δυσπραξία, γνωστή και ως Αναπτυξιακή Διαταραχή του Συντονισμού (Developmental Coordination Disorder), είναι μια συχνή διαταραχή της λεπτής και/ή αδρής κινητικότητας που απαντάται σε παιδιά και ενήλικες.
Η δυσπραξία αναγνωρίζεται ως ξεχωριστή διαταραχή, διαφέρει δηλαδή από άλλες διαταραχές της κινητικότητας –όπως η εγκεφαλική παράλυση και το εγκεφαλικό– και δεν εξαρτάται από το νοητικό επίπεδο του ατόμου.
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα άτομο με δυσπραξία ποικίλλουν ανάλογα με τις απαιτήσεις που προκύπτουν σε κάθε στάδιο της ζωής του ή ανάλογα με τις εμπειρίες της ζωής του. Ξεκινούν από την παιδική ηλικία και συνεχίζουν να υπάρχουν μετά την ενηλικίωση.
Οι δυσκολίες συντονισμού των κινήσεων είναι πιθανό να επηρεάσουν τη συμμετοχή σε καθημερινές δραστηριότητες, τις σπουδές και την εργασιακή ζωή.
Πού οφείλεται η δυσπραξία
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αδύνατο να εντοπιστεί η ακριβής αιτία της δυσπραξίας. Τα διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν πως είναι αποτέλεσμα ελλιπούς ανάπτυξης των νευρώνων του εγκεφάλου και όχι εγκεφαλικής βλάβης.
Η δυσπραξία μπορεί να εκδηλωθεί μεμονωμένα, συχνά όμως συνυπάρχει με άλλες διαταραχές, όπως η ΔΕΠΥ ή η δυσλεξία.
Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη δυσπραξίας εμφανίζονται στην προσχολική ή τη σχολική ηλικία.
Πώς καταλαβαίνουμε ότι ένα παιδί έχει δυσπραξία
Κατά την προσχολική ηλικία:
– Καθυστέρηση στην επίτευξη τυπικών ορόσημων, όπως η ομιλία ή το περπάτημα
– Ελλιπής ανάπτυξη τυπικών δεξιοτήτων –όπως το τρέξιμο, το παιχνίδι με μπάλα, τα άλματα– που έχουν αναπτύξει πλήρως συνομήλικα παιδιά
– Δυσκολία να κάνει φίλους, δεν γνωρίζει πώς πρέπει να φερθεί όταν βρίσκεται με άλλα παιδιά
– Δυσκολία αντίληψης του χώρου –τι σημαίνει «μέσα», «πάνω», «μπροστά από» κ.λπ.
– Δυσκολία στη χρήση σκάλας
– Δυσκολία να ντυθεί
– Βραδύτητα ή δισταγμός στην κίνηση
– Συχνές πτώσεις
– Αδυναμία λαβής (π.χ. δυσκολεύεται να κρατήσει ένα μολύβι)
– Δυσκολία διάκρισης σχημάτων (π.χ. δεν μπορεί να φτιάξει παζλ, δεν μπορεί να παίξει με τουβλάκια)
– Νευρικότητα, δυσκολία συγκέντρωσης
Κατά τη σχολική ηλικία:
– Ίδιες δυσκολίες με την προσχολική ηλικία, χωρίς να παρατηρείται σημαντική βελτίωση
– Αποφυγή σωματικής άσκησης και παιχνιδιών
– Δυσκολία ένταξης στην τάξη
– Αντίδραση σε κάθε ερέθισμα, επαρκής συγκέντρωση μόνο για μικρά χρονικά διαστήματα
– Δυσκολίες στα μαθηματικά και τη σύνταξη κειμένου
– Δυσκολία να αντιγράψει από τον πίνακα
– Αδύναμη μνήμη, δυσκολία να ακολουθήσει οδηγίες
– Έλλειψη οργάνωσης
