Για τους Ελληνες, η ταινία «Γάμος α λα ελληνικά» του 2002 είχε αμφιλεγόμενη αξία. Από τη μια δεν θα ήταν δυνατό να μείνουμε αδιάφοροι στην αναπάντεχη και ολοκληρωτική του επιτυχία στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο, από την άλλη η ταινία είχε λίγη σχέση με την κοινωνία των Ελλήνων στην Ελλάδα.
Στις ΗΠΑ, το σίκουελ του «Γάμος α λα ελληνικά» σκίζει στα ταμεία.
Η Ελληνοαμερικανίδα ηθοποιός μάς εξηγεί γιατί άργησε τόσο να το γυρίσει. Μας εξομολογείται τα προσωπικά της. Και αποδεικνύει ότι έχει πολλές πολιτικές, κοινωνικές και φεμινιστικές ευαισθησίες
Η προσήλωση σε ένα τυποποιημένο παρελθόν και συντηρητικό παρόν, όπου γάμος, οικογένεια και θρησκεία κυριαρχούν ήταν (και είναι) χαρακτηριστικά της ομογένειας και όχι των Ελλήνων της Ελλάδας, που, αντίθετα, ήθελαν (και θέλουν) να βρίσκονται στην πρωτοπορία της τέχνης και της διανόησης.
Με την Ελενα Καμπούρις και τον Τζον Κόρμπετ Με την Ελενα Καμπούρις και τον Τζον Κόρμπετ |
Ωστόσο, η Νία Βάρνταλος, η ψυχή της πρώτης και της τωρινής ταινίας, «Γάμος α λα ελληνικά 2», δεν «φαντάστηκε» το θέμα της, αλλά βασίστηκε εξ ολοκλήρου στην προσωπική της εμπειρία. Μάλιστα, το box office της πρώτης ταινίας απέδειξε ότι η εμπειρία της ήταν συναφής με πολλών άλλων Αμερικανών πολιτών ξένης προέλευσης.
Η εκπαίδευση της Βάρνταλος από το Second City Theatre, φημισμένο για την προαγωγή του κωμικού ταλέντου, μαζί με τη στήριξη του ζεύγους Χανκς δημιούργησαν ευνοϊκό περιβάλλον για το «φαινόμενο» που ακολούθησε και που κρατά ακόμη την ταινία στην πρώτη θέση των επιτυχημένων ρομαντικών κωμωδιών.
Παρόλο που, 14 χρόνια αργότερα, το σίκουελ ατυχώς επένδυσε στην επανάληψη του χιούμορ του πρώτου και παρόλο που η έλλειψη εφευρετικότητας ή ακόμη και γνησιότητας έγινε αντιληπτή, η ταινία έχει ώς τώρα εισπράξει τρεις φορές τον προϋπολογισμό της.
Αλλά κι αυτή τη μερική επιτυχία το Νο. 2 τη χρωστάει στην αγάπη του κοινού για το πρώτο. Οπως η ίδια η Βάρνταλος θέλησε να ξαναζήσει τη σπίθα της συνέργειας κοινού και ταινίας, έτσι και το κοινό πήγε στις αίθουσες αναζητώντας για μια ακόμη φορά τις θείες και τους θείους από την Αμερική, αυτούς τους ήρωες που κανείς ποτέ κανείς δεν ύμνησε και που, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, έχουν αρχίσει να μοιάζουν «γραφικοί» και για τα ίδια τα παιδιά τους.
• Οπως υπάρχει διαφορά μεταξύ Αμερικάνων και Ελληνοαμερικάνων, έτσι υπάρχει και μεταξύ Ελληνοαμερικάνων και Ελλήνων που ζουν στην Ελλάδα. Πείτε μας για την υποδοχή της πρώτης ταινίας στην Ελλάδα.
Ενας Ελληνας δημοσιογράφος μού πήρε συνέντευξη και με ρώτησε: Νία, ξέρεις γιατί η ταινία σου είχε μεγάλη επιτυχία; Του είπα: Οχι, δεν ξέρω, γιατί; Και μου απάντησε: «Για τους λόγους που σας κοροϊδεύουμε εσάς τους Ελληνοαμερικάνους πολλά χρόνια τώρα» (γέλια). Η εμπειρία του πρόσφυγα είναι ίδια είτε έρχεσαι από την Αφρική ή την Ιταλία. Και για τους γονείς μας ο χρόνος σταματά το 1955 ή όποτε ήρθαν στην Αμερική.
Αλλά η Ελλάδα είναι μια μοντέρνα χώρα. Στην αρχή, σοκαρίστηκα όταν είδα ότι εκεί ανύπαντρα ζευγάρια συζούν˙ το ίδιο κάνουν και τα ξαδέλφια μου. Ούτε πάνε στην εκκλησία κάθε εβδομάδα σαν κι εμάς, ούτε τα παιδιά στέλνουν στο κατηχητικό. Στη διασπορά, είμαστε ακόμη πιστοί στις παραδόσεις γιατί είμαστε παιδιά προσφύγων.
• Γιατί χρειαστήκατε 14 χρόνια για να κάνετε το σίκουελ της ταινίας;
Με την επιτυχία της πρώτης χαμογελούσα και χαιρόμουν, αλλά μέσα μου έκρυβα ένα μυστικό: προσπαθούσα να γίνω μητέρα. Πριν ακόμη τα γυρίσματα της πρώτης ταινίας, είχα υποστεί αρκετές απογοητεύσεις. Αμέσως μετά την πρώτη, οι παραγωγοί μού πρότειναν να προχωρήσουμε στο σίκουελ, αλλά πώς θα μπορούσα να γράψω τη συνέχεια όταν πονούσα συναισθηματικά;
Αποσύρθηκα, λοιπόν, δούλεψα λίγο ως σεναριογράφος και πού και πού σαν ηθοποιός, αλλά για μένα η αναζήτηση της μητρότητας είχε πρωταρχική σημασία. Το παιδί που θα υιοθετούσαμε ήταν σχεδόν τριών χρόνων και ζούσε με μια θετή αμερικανική οικογένεια, όταν μας πληροφόρησαν ότι είχαμε 14 ώρες να το αποφασίσουμε.
Κι έτσι έγινα μαμά στο πι και φι. Γι’ αυτό δύο μόνο χρόνια μετά δεν ήμουν ακόμη έτοιμη να την αφήσω στο νηπιαγωγείο. Τώρα είναι σχεδόν 11 χρόνων και μόλις τελειώσαμε την ταινία άρχισα πάλι να δουλεύω εθελοντικά στο σχολείο της.
Της λέω: Είσαι το αγαπημένο μου κανάλι, θέλω να σε βλέπω όλη μέρα! Βλέπετε, τώρα μπορώ να μιλάω γι’ αυτό χωρίς να με πιάνουν τα κλάματα! Είμαι ευγνώμων για τα χρόνια που περίμενα, γιατί έτσι βρήκα την αληθινή μου κόρη. Είμαι ευγνώμων που δεν είναι η βιολογική μου κόρη. Είμαι ευγνώμων που ο χρόνος μου επέτρεψε να διεισδύσω βαθύτερα στα πράγματα.
• Νιώθετε ότι σας έχει αλλάξει η μητρότητα;
Ενιωσα έτοιμη να γράψω τη συνέχεια της ταινίας την ημέρα που πήγε η κόρη μου στο νηπιαγωγείο. Ημουν η τελευταία μαμά, αρνιόμουν να φύγω, και σκέφτηκα – έχω αρχίσει να μεταμορφώνομαι στη μαμά μου! (γέλια) Είμαι η Ελληνίδα μαμά μου! Εγώ το λέω, βέβαια, αυτό «καλή ανατροφή». Αλλά όταν η κόρη μου είδε την ταινία και τη ρώτησα αν είμαι τόσο ασφυκτική, δεν δίστασε να μου απαντήσει πως ναι! (γέλια)
• Η σχέση με τους γονείς σας ήταν παρόμοια με αυτήν που παρατηρούμε στην ταινία;
Ναι, οι γονείς μου είναι σαν αυτούς στην ταινία, εκτός του ότι ο μπαμπάς μου δεν είχε αντίρρηση για τις σπουδές των παιδιών. Οταν ήμουν μικρή δεν ήθελα να γίνω ένα καλό ελληνόπουλο. Είπα στον μπαμπά μου ότι ήθελα να γίνω ηθοποιός και μου είπε, «εντάξει, αλλά θα μπορούσες να γίνεις δασκάλα και να διδάξεις υποκριτική» (γέλια)…
Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να σπρώχνουν τους γονείς τους οι έφηβοι. Κρατώντας το ένα πόδι σταθερά στην παράδοσή μας για να μη χάνουμε την κουλτούρα μας, το άλλο πρέπει να πηγαίνει πάντα ένα βήμα μπροστά.
• Πόσο «Ελληνίδα» είστε στην καθημερινή σας ζωή;
Νομίζω ότι είμαι εντελώς Ελληνίδα, και στην περηφάνια ακόμη. Οταν βλέπαμε τους Ολυμπιακούς με την κόρη μου, της εξηγούσα την ιστορία και ο άντρας μου με κοιτούσε χαμογελώντας. ΟΚ, Gus – είπε (από τον πατέρα μου στην ταινία).
Μαγειρεύω ελληνικό φαγητό, όλα. Κάποιος μου ζήτησε να περιγράψω την Ελλάδα με μια λέξη και είπα «σπίτι» (home). Δεν είναι πολύ περίεργο που ενώ είμαι Καναδή και ζω στις ΗΠΑ, όταν βλέπω το Coppertone γραμμένο στα ελληνικά ανατριχιάζω λιγάκι;
Είμαι περήφανη για τη Λέσβο
• Η ταινία σας μιλάει ουσιαστικά για την οικογένεια. Πείτε μας πώς αισθάνεστε για την οικογένεια, ειδικά σε σχέση με το προσφυγικό πρόβλημα στην Ελλάδα.
Εχουμε ευθύνη απέναντι στους πρόσφυγες γιατί κι εμείς πρόσφυγες στις ΗΠΑ είμαστε. Εκτός από τους Ινδιάνους και τους ιθαγενείς στην Αυστραλία, για παράδειγμα, όλοι ανήκουμε λίγο πολύ σε μια… διασπορά.
Νιώθω περήφανη για το νησί της Λέσβου που περιέθαλψε τόσους Σύρους, όπως και για τη χώρα μου, τον Καναδά, που ανακοίνωσε ότι θα δεχτεί πρόσφυγες. Αν και πάντα αισιοδοξώ, γνωρίζω όμως ότι πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα πράγματα από το να τους καλωσορίζουμε. Πρέπει να οργανωθούμε με προγράμματα και να έχουμε τους αντίστοιχους πόρους.
• Είναι ενδιαφέρουσα η σχέση των Ελληνοαμερικανών με τους γείτονες στην ταινία σας.
Το βρίσκω πολύ περίεργο ότι οι μουσουλμάνοι συχνά, και μάλιστα από πολιτικούς, περιγράφονται με τρόπο ισοπεδωτικό – σαν τους «άλλους», χωρίς πρόσωπο, χωρίς όνομα. Αυτή ήταν και η δική μου εμπειρία όταν μεγάλωνα στον Καναδά, πριν γνωρίσει η κοινωνία τους Ελληνες καλύτερα. Στο σχολείο ήμουν ένα σκούρο κορίτσι, που δεν είχε πολλούς φίλους.
Αυτή η μοναξιά είναι το υπόστρωμα της κωμικής μου τάσης. Αλλά ακόμα συμβαίνει. Το βλέπουμε στις ειδήσεις κάθε μέρα, όπου ο μαύρος παρουσιάζεται σαν στυγνός εγκληματίας και ο λευκός σαν καημένος και παραστρατημένος, που πάσχει από μοναξιά.
Στο Χόλιγουντ είμαστε το ξεχασμένο φύλο
• Είναι μια ταινία για γυναίκες από γυναίκες. Ομως διαλέξατε Βρετανό σκηνοθέτη.
Μου αρέσει πώς χειρίζεται τις οικογενειακές σχέσεις ο Κερκ Τζόουνς. Πριν από περίπου 4 χρόνια, όταν έγραφα το σενάριο, τον γνώρισα σε ένα πάρτι και αισθάνθηκα αμέσως πολύ άνετα κοντά του. Του είπα: Θα δουλέψουμε μαζί μια μέρα. Με ρώτησε «γιατί;” και του είπα ότι καταλαβαίνει πώς επικοινωνούν οι άνθρωποι. Παρακάλεσα την παραγωγό εταιρεία Playtone να τον προσλάβει. Οταν τον συναντήσαμε, δεν μίλησε για τη δουλειά του αλλά για τη γυναίκα και τους τρεις γιους του με πολλή αγάπη. Ετσι είμαστε όλοι.
Ο Τομ Χανκς, η Ρίτα Γουίλσον και ο Γκάρι Γκάτσμαν γίναμε φίλοι μετά την πρώτη ταινία, γιατί είμαστε όλοι ξεδιάντροπα αισθηματίες. Ετσι και ο Κερκ. Παρ’ όλα αυτά δεν νομίζω ότι ήταν προετοιμασμένος για μια τόσο φασαριόζικη ομάδα ηθοποιών!
Δεν σταματάμε στιγμή να τρώμε, να μιλάμε και να γελάμε. Θυμάμαι στη σκηνή της εκκλησίας, ο Μάικλ Κόνσταντιν, που παίζει τον πατέρα μου, μιλούσε ακατάπαυστα ενώ ο σκηνοθέτης προσπαθούσε να του δώσει οδηγίες από το μεγάφωνο -μέχρι που σε μια στιγμή γυρίζει ο Κόνσταντιν και με ρωτάει «τι είναι αυτή η φασαρία;».
Οι γυναίκες δεν εκπροσωπούνται αρκετά από το Χόλιγουντ, είμαστε το ξεχασμένο φύλο. Είναι ντροπή γιατί ο κάθε άνδρας σεναριογράφος και η κάθε γυναίκα παραγωγός έχουν αδελφή, γυναίκα, μητέρα, κόρη –γιατί λοιπόν δεν εκπροσωπούμαστε στην οθόνη;
Δεν έχω τίποτα εναντίον των ανδρών στην ταινία μου… Αυτό που εξάλλου προσπαθώ να δείξω είναι ισοτιμία και όχι παρωδία*. Ισοτιμία είναι και ο στόχος μας στο Χόλιγουντ – όχι να πάρουμε τις δουλειές των ανδρών, αλλά το δικαίωμα να δουλεύουμε παράλληλα. Προσπάθησα να δείξω μια στάση υπέρ των γυναικών, αλλά όχι κατά των ανδρών. Οπως είναι στην οικογένειά μου, με τη διαφορά ότι ο πατέρας μου δεν έχει λόγο στο σπίτι μου (γέλια).
*παίζει με τις λέξεις parity και parody
Διαβάστε επίσης
